Zagrożenia w wykorzystaniu tekstów tworzonych przez sztuczną inteligencję
Od marca 2025 roku w wyszukiwarce Google'a pojawia się na górze wyników wyszukiwania sekcja zwana Google AI Overwiews. Są to nie tyle podpowiedzi, co gotowe teksty na zadany temat, a przygotowane przez sztuczną inteligencję (SI). Jednakże jakość tych treści pozostawia wiele do życzenia.
Przykład wykorzystania sztucznej inteligencji do wyszukiwania informacji
Na rysunkach 1 i 2 przedstawione są wyniki wyszukiwania określonej frazy, różniącej się jednym wyrazem. Na rysunku 1. pytanie brzmiało: „czy procent soli w ludzkim organizmie jest porównywalny do zasolenia mórz?” W tym przypadku Google AI potwierdza.
Z kolei na pytanie widoczne na rysunku 2. – „czy procent soli w ludzkim organizmie jest porównywalny do zasolenia oceanów?”, SI od Google'a odpowiedziało „nie”.
Warto zwrócić uwagę, że z jednej strony utrzymany jest rozdział pomiędzy morzami a oceanami, a z drugiej strony, w tekście o zasoleniu mórz pada określenie „zasolenie oceanów”. Na koniec tekstu jednak dodany jest malutką czcionką komunikat, że AI responses may include mistakes (tłum. Odpowiedzi SI mogą zawierać błędy). A jak duże są to błędy? W naszym przykładzie dość znaczące.
Analiza przykładu wykorzystania sztucznej inteligencji do wyszukiwania informacji
Sam podział na morza i oceany – gdzie nauka uznaje te akweny za ziemski Wszechocean [1] – jest już kluczowym błędem. Dla doprecyzowania Wszechocean to „wszystkie wody morskie, czyli oceany oraz morza wchodzące w ich skład” [2]. Z kolei poziom zasolenia określa się średnio na ok. 3,5% [3,4,5] czyli ok. 35 promili [1]. Przy czym zasolenie waha się od 30 g/l na północnym Atlantyku do 40 g/l w Morzu Czerwonym [6].
Informacja o poziomie stężenia chlorku sodu jako 0,4% masy ciała jest sprzeczna, gdyż z jednej strony znajduje potwierdzenie w źródłach [7,8], przy czym drugie źródło wskazuje na zawartość soli rzędu 250 g, co w przeliczeniu na dorosłego mężczyznę o wadze 70 kg daje 0,357%, zaś przy zaokrągleniu do jednego miejsca po przecinku, właśnie 0,4%. Z drugiej strony zaś źródła podają, że poziom sodu w organizmie człowieka zawiera się w przedziale 92-105 g [9], zaś średnio jest to 100 g [10]. Z kolei w Interii Szczeklika 2024 podana jest wartość ok. 4200 mmol, co daje 96,558 g [11, s. 2598].
Przypisy, jakie wskazała sztuczna inteligencja nie wskazują jednoznacznie treści ujętych w wygenerowanym tekście, a w przypadku informacji o poziomie zasolenia ludzkiego organizmu nie było żadnego źródła.
Tym samym informacje podawane przez SI są nieprecyzyjne, niedopracowane, a przez to błędne. Jednakże, aby to zweryfikować niezbędna jest wiedza lub każdorazowa weryfikacja podawanych informacji przez SI w innych źródłach. Przy czym praca ta wydaje się być bardziej czasochłonne, zajmujące i wymagające niż samodzielne pisanie tekstów, bez wsparcia sztucznej inteligencji.
Jeśli jednak korzystałeś ze sztucznej inteligencji podczas pisania swojej pracy dyplomowej lub innego tekstu – zwłaszcza naukowego – i chcesz być pewnien poprawności swojego tekstu, wyślij maila już dziś. Sprawdzę ten tekst pod kątem błędów zrobionych przez sztuczną inteligencję. Szczegóły znajdziesz tutaj.
Literatura wykorzystana w tym artykule
[1] Salik M., Dlaczego morze jest słone? Jakie sole wchodzą w skład wody morskiej?, 26.02.2023, National Geographic, https://www.national-geographic.pl/przyroda/dlaczego-morze-jest-slone-jakie-sole-wchodza-w-sklad-wody-morskiej/ [dostęp: 05-11-2025].
[2] Naukowiec.org, Wszechocean – podział, https://www.naukowiec.org/wiedza/geografia/wszechocean_3053.html [dostęp: 07.11.2025].
[3] NASA Salinity, Overview: Introducion, https://salinity.oceansciences.org/overview.htm [dostęp: 07.11.2025].
[4] NOAA, Sea Water, 28.03.2023, https://www.noaa.gov/jetstream/ocean/sea-water [dostęp: 07.11.2025].
[5] Science Learning Hub, Ocean Salinity, 22.06.2010, https://www.sciencelearn.org.nz/resources/686-ocean-salinity [dostęp: 07.11.2025].
[6] Copernicus, Zasolenie Morza Bałtyckiego, https://marine.copernicus.eu/pl/access-data/ocean-visualisation-tools/baltic-sea-salinity [dostęp: 07.11.2025].
[7] L. Fisher, How Much Salt is in a Human body?, BBC Science Focus, https://www.sciencefocus.com/the-human-body/how-much-salt-is-in-a-human-body [dostęp: 07.11.2025].
[8] Harvard Health Publishing, Slat and Your Health, Part I: The Sodium Connection, 01.10.2010, https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/salt-and-your-health#:~:text=A%20taste%20of%20physiology,tears%20to%20semen%20and%20urine [dostęp: 07.11.2025].
[9] Sofra, Sodium in the Human Body, 23.05.2023, https://www.sofra.com.pl/en/blog/sodium-in-the-human-body [dostęp: 07.11.2025].
[10] M. Konowrocka, Sód – rola w organizmie człowieka, źródła w diecie, 21.11.2024, Centrum Wiedzy ALAB Laboratoria, https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/sod-rola-w-organizmie-czlowieka-zrodla-w-diecie/#:~:text=Organizm%20cz%C5%82owieka%20zawiera%20ok.,niezb%C4%99dny%20do%20jego%20prawid%C5%82owego%20funkcjonowania [dostęp: 07.11.2025].
[11] P. Gajewski, R, Jaeschke (red.), Interia Szczeklika 2024, Medycyna Praktyczna, Kraków 2024.
Literatura dodatkowa
Jedynka. Polskie Radio, Czy da się rozpoznać, że pracę napisał nie student a sztuczna inteligencja?, 23.09.2025. https://jedynka.polskieradio.pl/artykul/3583280,Czy-da-si%C4%99-rozpozna%C4%87-%C5%BCe-prac%C4%99-napisa%C5%82-nie-student-a-sztuczna-inteligencja [dostęp: 07.11.2025].
A. Pokatilo, Why Academic Writing Is Broken – and How AI Can Help Fix It, Unite AI, 29.08.2025, https://www.unite.ai/why-academic-writing-is-broken-and-how-ai-can-help-fix-it/ [dostęp: 07.11.2025].
M. Sewastianowicz, Praca dyplomowa od ChataGPT to kwestia czasu - część uczelni tworzy rekomendacje, 02.03.2023, Prawo.pl, https://www.prawo.pl/student/prace-studenckie-napisane-przez-ai-zakaz-uzywania-chatgpt-czy,520085.html [dostęp: 07.11.2025.
K. Źołna, 4 błędy podczas pisania tekstu z AI, 03.09.2024, SemStorm, https://www.semstorm.com/pl/blog/content-marketing/4-bledy-podczas-pisania-tekstow-z-ai [dostęp: 07.11.2025].
PAP, Prof. Strzelecki: coraz lepiej widać skalę problemu z wykorzystaniem AI w pisaniu publikacji, 29.04.2025, https://www.pap.pl/aktualnosci/prof-strzelecki-coraz-lepiej-widac-skale-problemu-z-wykorzystaniem-ai-w-pisaniu [dostęp: 07.11.2025].
K. Hornik, AI w pracach dyplomowych – zagrożenie czy wsparcie?, 05.03.2025, WSB NLU, https://www.wsb-nlu.edu.pl/pl/wpisy/ai-w-pracach-dyplomowych-zagrozenie-czy-wsparcie [dostęp: 07.11.2025].